Mijn stoornis heeft mij zoveel inzichten gegeven.
Zo ben ik er in de loop der tijd achter gekomen dat ik hoog sensitief ben. Hoppa weer een etiket dacht ik in de eerste instantie. Maar al gauw kwam ik er achter dat HSP geen aandoening is maar een karaktereigenschap.
Wanneer ben je hoogsensitief?
Elaine Aron, de Amerikaanse psychologe, die de term HSP de wereld in bracht, onderscheid HSP in 4 kenmerken.
- Sensorische gevoeligheid. Dan ben je gevoelig voor licht, geluid of andere zintuiglijke prikkels zoals prikkende labeltjes van kleding, kou of warmte.
- Emotionele intensiteit, zoals bijvoorbeeld het aanvoelen van sfeer en emoties van anderen, empathisch vermogen of je ervaart je eigen emoties intenser.
- De diepgaande informatieverwerking, je denkt langer en dieper na, maakt scenario’s in je hoofd, overziet snel de mogelijkheden en risico’s.
- Snellere overprikkeling (stress) of onderprikkeling die stress kan veroorzaken.
Verschillende HSP types :
HSP type 1 Introverte rustzoeker : Je bent dan graag alleen, doet het liefst activiteiten in je eentje of in 1 op 1 contact. Deze persoon houdt van rust en regelmaat en enige routine. Zoekt de rust op, houdt zich vooral bezig met eigen gedachten, emoties en ideeën. Valkuil: Overprikkeld raken door vele gedachten en emoties. Deelnemen aan activiteiten met een groep mensen kan ook sneller tot overprikkeling leiden
HSP type 2 Extraverte rustzoeker : Deze persoon voelt vaak een spanningsveld tussen de innerlijke behoefte aan rust, regelmaat, routine aan de ene kant. En aan de andere kant ben je sterk naar buiten gericht in je uitingen en graag in contact met mensen. Dit type moet goed op persoonlijke grenzen en behoeftes letten. Valkuil: Let op je grenzen en luister goed naar je behoeftes. Zorg dat je niet teveel activiteiten plant en voldoende me-time hebt. Het gevaar van overprikkeling ligt snel op de loer door te veel activiteit tussen andere of een groep mensen.
HSP type 3 Introverte sensationseeker: Je wilt graag activiteiten, diversiteit en afwisseling in het leven, maar niet perse in een grote sociale context. Kan veel verschillende en uitdagende activiteiten doen in zijn eentje of in 1 op 1 contact. Zoekt nieuwe ervaringen meestal niet via het contact met andere mensen, maar via bijzondere emotionele ervaringen en verkenningen (kunst, spiritualiteit, dromen, kennis verwerven over een onderwerp dat hen fascineert). Valkuil: Wanneer je jezelf teveel afremt loop je het risico onderprikkeld te raken. Overprikkeling ontstaat vaak door alle gedachtes en gevoelens of te veel activiteiten willen doen.
HSP type 4 Extraverte sensationseeker: Jij bent altijd druk met allerlei activiteiten, uitdagingen en je sociale leven. Want het is allemaal zo ontzettend leuk. Je vertelt graag over je ervaringen en je houdt van een actief sociaal leven. Je hebt in verhouding veel energie. Emoties kunnen snel hoog oplopen en je moet dan even stoom afblazen, maar je bent ze daarna (meestal) ook zo weer kwijt. Valkuil: Er bestaat een risico is dat je overprikkeld raakt doordat je teveel doet en dan plotseling niets meer kunt, omdat de energie opeens weg is. Neem op tijd je rust. Ook jij hebt sudder-en hersteltijd nodig, meer dan een niet-HSP. Sta regelmatig stil bij waar je behoefte aan hebt, anders hol je jezelf voorbij. Hetzelfde geldt voor mogelijke onderprikkeling: blijf goed voelen waar jij behoefte aan hebt en blij van wordt.
Ik val voornamelijk onder de kenmerk emotionele intensiteit. Gebeurtenissen komen hard binnen en ik heb echt tijd nodig, soms wel dagen om het los te laten. Ik heb vaak sneller in de gaten wat een ander nodig heeft dan waar mijn eigen behoeften liggen. Ik heb een sterke intuïtie. Ik kan het mijzelf soms erg moeilijk maken doordat ik constant bezig ben met hoe ik mij kan verbeteren. Ik heb oog voor details. En ik kan makkelijk een humeur van een ander overnemen.
Naast die kenmerken ben ik zelf natuurlijk ook een type. Ik ben een extravert persoon in combinatie van een rustzoeker en een sensationseeker. Grenzen aangeven en mijn rust zoeken was voorheen voor mij moeilijk te doen. Maar ik leer nu steeds meer tijd voor mijzelf te nemen wanneer ik overprikkeld ben. Symptomen waar ik mijn overprikkeling aan herken:
- vermoeidheid
- hoofdpijn
- minder goed kunnen concentreren
- gespannen spieren
- humeurig
Voorheen negeerde ik deze symptomen maar nu sta ik meer stil bij wat ik nodig heb.
Ik leefde een leven waarvan ik dacht dat het zo “hoorde”. Maar het was niet een leven wat bij mij als persoon paste. Hierdoor kwamen mijn eigen behoeftes eigenlijk niet aan het bod. Dat is nu wel heel anders. Naast dat ik nu luister naar mijn lichaam en de behoeftes die ik nodig heb. Leer ik mijn eigen valkuilen en kwaliteiten steeds beter te kennen. Ik las nu echte “herstelperiodes” in, minimaal 8 uur slaap is een echte must om met de prikkels om te gaan, Ik zorg voor balans door middel van plannen en ik ken nu mijn eigen grenzen.
Wanneer ik in een situatie ben dat ik mij overprikkeld voel dan probeer ik mij hier even van te scheiden. Al is het een “zogenaamde” toiletbezoek van 5 minuten. Ik kan en wil dan even niets en ben één en al rust. Maar als ik onderprikkeld ben kan ik ook ineens heel enthousiast uit de boeg komen en gooi ik heerlijk de muziek voluit en probeer ik bijvoorbeeld iedereen up te hypen. Als een stuiterbal ben ik niet te stoppen. Ik leer nu steeds bewuster met deze twee uiterste om te gaan. Zonder dat het al mijn energie vreet.
Ik focus op mijzelf, op mijn eigen gevoel, op mijn eigen beleving.
Ik heb nog veel voor mijzelf uit te zoeken. Maar ben jij een HSP-er? Dan kom ik graag met je in contact en hoor ik graag van jou hoe jij hier mee omgaat in het dagelijkse leven.
Een lieve groet,
Cherry ❤️